Osmangazi Belediyesi ve Osmangazi Kent Konseyi’nin Türk Uygar Kanun’un kabulünün 99’uncu yılı hasebiyle düzenlediği söyleşide, Uygar Kanun’un ehemmiyeti anlatılarak, bedelinin kesinlikle bilinmesi gerektiği konuşuldu.
Ördekli Kültür Merkezi’nde düzenlenen ‘Medeni Kanun’un Kabulünün 99. Yılında Rolleri ve Statüleriyle Haklarının Şuurunda Bayan Olmak’ isimli söyleşide, alanında uzman iş bayanları konuşmacı olarak yer aldı. Söyleşide, uygar kanunun kabulüyle birlikte bayanların kazanımları konuşuldu.
Avukat Sibel Özbudak moderatörlüğünde gerçekleşen söyleşiye, Bursa Inner Wheel Dernek Lideri Hasret Güner, Uludağ Soroptimist Kulübü Lideri Eren Jale Yörükoğlu, Türk Anneleri Derneği Sekreteri ve Vekili Gizay Tanca Çolpan, BUİKAD Yönetim Kurulu Lideri Şeyda Şençayır konuşmacı olarak katıldı. Uygar Kanun’un kabul edilişinin 99’uncu yılının kutlandığı söyleşiye, Osmangazi Kent Konseyi Başkanı Fatma Çil Yılmaz, Osmangazi Kent Kurulu Genel Sekreteri Memnun Çınar, Osmangazili bayanlar ve muhtarlar dinleyici olarak iştirak etti.
“Kadınlara bir manada haslık tanındı”
Medeni Kanun’un kabul ediliş tarihinin Türk Bayanları için çok kıymetli bir gün olduğunu tabir eden Bursa Inner Wheel Dernek Başkanı Özlem Güner, “Bugün uygar kanunun kabulünün 99. yılını kutluyoruz. Mustafa Kemal Atatürk, Uygar Kanun’un kabulüyle birlikte bayanlara seçme ve seçilme hakkı başta olmak üzere haklar tanıdı. Türk bayanı bu sayede birey ve yurttaş olma sıfatını kazandı. Bayanlar, erkekler ile eşit pozisyona geldi. Bayanlara bir manada haslık tanındı. Bayanın çalışmak için eşinin müsaadesi olması kaldırıldı. Bayan bu kararı kendisi verebildi. Bu bakımdan bugün çok kıymetli” dedi.
“Medeni Kanun’un pahasını bilmeli ve sahip çıkmalıyız”
Uludağ Soroptimist Kulübü Lideri Eren Jale Yörükoğlu da yaptığı konuşmada, “Medeni Kanun, 17 Şubat 1926 yılında kabul edilmiş ve 4 Ekim 1926 yılında yürürlüğe girmiş. Türkiye’de kendei ayaklarının üzerinde durmaya çalışan her bayan için uygar kanun hava ve su kadar bedelli. Uygar Kanun’un pahasını kesinlikle bilmeli ve sahip çıkmalıyız. Büyük Lider Mustafa Kemal Atatürk’ün bu kanunu yürürlüğe sokması bizler için büyük bir baht. Bunun farkına varmalı ve bu hususta elimizden gelen her türlü takviyesi vermeliyiz” tabirlerini kullandı.
“Kadınların daha tesirli olduğu bir toplum hayal ediyoruz”
Kadınların daha tesirli olduğu bir toplum hayal ettiklerini söyleyen Türk Anneleri Derneği Sekreteri ve Vekili Gizay Tanca Çolpan, “Kadın hakları son vakitlerde yaşanan toplumsal olaylarda gitgide ehemmiyetini yitiren bir hale geldi. Bilhassa bu durumu vurgulayıp, geçmişte edindiğimiz haklarımızın üstüne daha çok koyarak, daha çağdaş bir halde bayanların daha tesirli olduğu bir toplum hayal etmek ve bunun için bu adımları sağlamaya çalışıyoruz” diye konuştu.
“Medeni Kanun bayanlar için çok kıymetli”
1924 yılında Uygar Kanun kabul edildikten sonra bayanların öneml, haklara kavuştuğunu aktaran Moderatör Avukat Sibel Özbudak, “Kadınlar için uygar kanun çok değerli. Evlenme, boşanma, eğitim, öğretim birliği, miras hakkı, bunlar Uygar Kanun’la birlikte geldi. Uygar Kanun’dan evvel bekar bayanlar toplumda erkekler ile eşitti. Bayan evlenince maalesef statüsü değişiyordu, hak kayıpları oluyordu. 1924 yılında Uygar Kanun kabul edildikten sonra bayanlarımız haklarına kavuştu. 2002 yılında Uygar Kanun’a yeni bir düzenleme geldi. Bu düzenlemeyle birlikte mal rejimleri de bu hususa dahil oldu. Biz bu kazanımları elde ederken bir yandan da tırpanlandığını gördük. Soyadıyla ilgili önemli problemlerimiz hala devam ediyor. Anayasa Mahkemesi, bu bahiste karar vermiş olsa da yasa yapma yetkisi mecliste olduğu için bu hususta hala önemli bir eksiklik var. Evlenirken çiftler bir tarafın soyadını tercih edebiliyor. İkisi birden kendi soyadlarını kullanamıyorlar. Bayan evlendikten sonra soyadını kullanmak isterse, dava açmak zorunda kalıyor. Boşanan bayan, eşinin soyadıyla devam etmek isterse eşinin isteğini almak zorunda. Yasa koyucunun bunu düzenleyeceğine inancımız tam. Bayanlar ve bayan hakları savunucuları olarak bu işin takipçisiyiz” tabirlerini kullandı.
“Medeni Kanun toplumsal dönüşümün, eşitliğin ve çağdaşlaşmanın simgesi olmuştur”
Türk Uygar Kanunu’nun kabulünün 99’uncu yılını kutlamanın memnunluğu ve gururunu yaşadığını kelamlarına ekleyen BUİKAD Yönetim Kurulu Lideri Şeyda Şençayır, “17 Şubat 1924 yılında kabul edilen ve 4 Ekim 1926’da yürürlüğe giren Uygar Kanun, yalnızca bir hukuk düzenlemesi olarak değil, tıpkı vakitte toplumsal dönüşümün eşitliğin ve çağdaşlaşmanın da simgesi olmuştur. 1926 yılında yürürlüğe giren Türk Medeni Kanunu, bayanlara bir çok toplumsal hak tanımış olsa da bayanların seçme ve seçilme hakkı, direkt bu kanun ile verilmemiştir. Bayanlara milletvekili olma hakkı, çok değerli bir tarih olan 5 Aralık 1934 tarihinde yapılan anayasa değişikliğiyle tanınmıştır. Bu değişiklikle bayanlar, 1935 yılında yapılan genel seçimlerde birinci defa milletvekili seçilme hakkını elde etmiştir. 1935 seçimlerinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne 17 bayan milletvekili girmiştir. Mustafa Kemal Atatürk, 1925 yılında Kastamonu’da yaptığı konuşmada şöyle der: “Toplumu kalkındırmak istiyorsak, izlememiz gereken daha emin ve tesirli tek bir yol vardır; o da Türk kadınını çalışmalarımıza ortak kılmaktır demiştir” dedi.
“Kadınların hak ettikleri yerlere ulaşması için hepimize uğraş düşüyor”
Osmangazi Kent Konseyi Başkanı Fatma Çil Yılmaz, “Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri yalnızca siyasi ve ekonomik olarak değil, tıpkı vakitte türel ve toplumsal olarak da sağlamlaştırıldı. Bu esaslı değişikliğin en hoş örneklerinden birisi de Türk Uygar Kanunu’muzdur. 17 Şubat 1926 yılında kabul edilen Türk Uygar Kanun, bayan ve erkek eşitliğini yasal garanti altına almış ve toplumumuzun toplumsal yapısında büyük bir değişim yaşatmıştır. Bayanlara miras, boşanma, tanıklık etme hakkı sayesinde eşitlik sağlamış, resmi nikah hakkı ve tek eşliliği getirmiştir. Türk Uygar Kanun’u bir hukuksal metin değil, birebir vakitte çağdaşlaşmanın, toplumumuzun dönüşmesinin de bir mihenk taşıdır. Bugün bayanların ferdi varlığı, eşit hakları ve özgürlüklerini tehdit eden yaklaşımlarla karşı karşıya kalmaktayız. Bayanların toplumsal alanda, aile ve çalışma hayatında hak ettikleri yerlere ulaşması için gayret hepimize düşüyor. Bayan haklarını savunmak aslında demokrasiyi ve insan haklarını savunmaktır. Bu şuurla bayanların birey olarak varlığını ve haklarını her alanda güçlenmesi için Osmangazi Kent Kurulu olarak uğraşa devam edeceğimizi buradan tekrar bildirmek istiyorum” diye konuştu.
Söyleşinin sonunda konuşmacılara ve programa katılan bayan muhtarlara günün anısına Bursa’nın birinci bayan milletvekili Şekibe İnsel’in kendi el yazısıyla doldurduğu beyanname ve ilçelerden aldığı oy tablosu üzerine hazırlanmış tablo plaket ikram edildi
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
